Hout is een natuurlijk materiaal dat zich altijd aanpast aan zijn omgeving en het klimaat. Wanneer het vochtgehalte in hout verandert, zet het uit of krimpt het. Dit proces noemen we de 'natuurlijke werking' of dat 'het hout werkt'. Door deze werking kunnen er kleine scheurtjes, barsten of kopscheuren ontstaan. De grootte van deze scheuren hangt af van de duurzaamheid en behandeling van de houtsoort. Bepaalde houtsoorten zoals lariks, douglas, eiken en grenen vertonen vooral bij droog en warm weer natuurlijke scheuren, die bij vochtiger weer weer (gedeeltelijk) sluiten. Ook rondhout kan spanningen opbouwen door deze werking, wat tot scheuren in de lengterichting kan leiden. Zelfs bij hardhout kunnen kopscheuren aan de uiteinden van planken of palen ontstaan. Dergelijke scheurtjes en barsten door houtwerking beïnvloeden de kwaliteit van het product niet.
Tip: Het werken van hout – het krimpen bij droogte en uitzetten bij vocht – kan niet volledig worden voorkomen. Wel kunnen de effecten worden beperkt door hout goed te monteren, te ventileren en door een sealer aan te brengen op kopse kanten van bijvoorbeeld terras- of schuttingplanken. Ook kun je houten tuinmeubelen beschermen tegen extreme weersomstandigheden door ze af te dekken of binnen op te slaan tijdens de winter of bij zeer warm weer.